تخلیه ملک دارای سرقفلی به چه صورت انجام می پذیرد و دلایل آن چیست

تقاضای تخلیه ملک دارای سرقفلی توسط مالک در دادگاهها میبایست مستند به دلیل باشد. از آنجایی که مفهوم سرقفلی و حق کسب و پیشه یا تجارت متفاوت است ولی در عرف جامعه یا بعضی محاکم این دو عبارت به یک معنا فرض میشود، از اینرو در اینجا هر وقت عبارت سرقفلی بکار برده شود منظور همان حق کسب و پیشه یا تجارت است.

دلایل تخلیه ملک دارای سرقفلی متفاوت است:

۱) اگر مستاجر (صاحب سرقفلی) تغییر شغل داده باشد

۲) اگر مستاجر ملک را به دیگری منتقل کرده باشد

۳) اگر مستاجر در ملک تعدی و تفریط کرده باشد

۴) اگر مالک قصد احداث بنا و یا تخریب و نوسازی داشته باشد

بیشتر بدانید: همه چیز در مورد اعاده دادرسی حقوقی

تخلیه ملک دارای سرقفلی

تقاضای تخلیه ملک دارای سرقفلی به دلیل تغییر شغل مستاجر

به موجب قانون روابط موجر و مستاجر مصوب ۵۶ در صورتی که مستاجر اقدام به تغییر شغل نماید مالک میتواند “بدون پرداخت” مبلغی تحت عنوان حق کسب و پیشه یا تجارت تقاضای تخلیه ملک را نماید. البته این تغییر شکل باید به نحوی باشد که شغل جدید در همان رسته شغلی و مشابه محسوب نشود. بعنوان مثال الکتریکی و فروش لوازم الکترونیکی مشابه اند. سوپر مارکت و لبنیاتی توسط برخی شعب دادگاه ها ممکن است شغل مشابه تلقی شود. کتابفروشی یا لوازم التحریر، تعمیرات موبایل یا موبایل فروشی و مثالهای دیگری که میتواند با ارجاع به کارشناس یا توسط خود قاضی شعبه بعنوان شغل مشابه قلمداد گردند. ضمناً باید دقت شود که مستاجر در اجاره نامه حق تغییر شغل را نداشته باشد.

تقاضای تخلیه ملک سرقفلی دار به دلیل انتقال ملک توسط مستاجر به دیگری

در صورتی که مستاجر اقدام به انتقال مغازه به دیگری نماید مالک می تواند با پرداخت “نصف حق کسب و پیشه یا تجارت” تقاضای تخلیه را نماید.

چگونه باید ثابت کنم که ملکم توسط مستاجر اجاره داده شده است؟ 

بهترین حالت اینست که به اصل اجاره نامه دسترسی داشته باشیم. در غیر این صورت میتوان از طرق اثباتی دیگر از قبیل تامین دلیل یا سایر موارد در صدد اثبات این تخلف بر بیاییم.

آیا مالک میتواند برای انتقال حق سرقفلی مبلغی را مطالبه کند؟

در صورتی که مستاجر حق انتقال به غیر را نداشته باشد انتقال به غیر بدون اجازه مالک موجب میشود که مالک حق پیدا کند که «تقاضای تخلیه» نماید. از اینرو در عرف جامعه مالکین برای اعلام موافقت مبالغی را مطالبه میکنند. این مبالغ در قانون پیش بینی نشده و توافقی است.

بیشتر بدانید: الزام به تنظیم سند رسمی

آیا مستاجر میتواند بدون پرداخت مبلغ اقدام به انتقال حق خویش کند؟

بله در صورتی که مالک با انتقال موافقت ننماید مستاجر میتواند با مراجعه به دادگاه و اخذ رای از دادگاه بدون پرداخت مبلغی به صورت قانونی این انتقال را انجام دهد.

تعدی و تفریط در ملک به چه معناست؟

تعدی و تفریط به طور متعارف به اقدامی گفته میشود که مستاجر عملی را انجام داده باشد که به مورد اجاره “لطمه” زده باشد. بعبارت دیگر اقدامی که در جهت بهتر استفاده کردن از ملک نباشد. بعنوان مثال اگر اتاقی در حیاط یا پشت بام اضافه کند میتواند از موارد تعدی و تفریط باشد. یا اگر مستاجر دیواری اضافه کند یا بالکنی اضافه کند که به ساختمان فشار نامتعارف وارد شود از موارد تعدی و تفریط است. ولی اگر مثلاً یک در چوبی قدیمی را با در آلومینیومی عوض کند یا احداث دستشویی و توالت نمیتواند از موارد تعدی و تفریط تلقی شود.

تقاضای تخلیه ملک دارای سرقفلی به جهت تخریب و نوسازی

بموجب قانون روابط موجر و مستاجر مصوب ۱۳۵۶ مالک میتواند در مواقعی که قصد احداث ساختمان را دارد و مستاجر از تخلیه ملک امتناع میکند، از دادگاه تقاضای تخلیه نماید.

اگر احداث ساختمان به گونه ای باشد که ملک دارای حق کسب و پیشه مانع از احداث بنا نباشد باز هم میتوان تقاضای تخلیه نمود؟

خیر نقشه احداث بنا باید به گونه ای باشد که بدون تخلیه ملک نتوان عملیات عمرانی را انجام داد.

آیا صدور پروانه ساختمانی بمنظور تخلیه ملک دارای سرقفلی (ملک دارای حق کسب و پیشه) لازم است؟

بله صرف قصد احداث بنا یا تشکیل پرونده در شهرداری یا دریافت دستور نقشه از شهرداری به منظور تقاضای تخلیه کافی نیست و میبایست پروانه ساختمانی صادر گردد.

بیشتر بدانید: وکیل متخصص سرقفلی