نفقه زن چیست؟ 0 تا 100 نحوه مطالبه آن از زبان وکیل پایه یک دادگستری

همانطور که می‌دانید پرداخت مخارج زندگی زن بر عهده مرد است و چنانچه مرد از پرداخت آن امتناع کند، زن می‌تواند نسبت به مطالبه نفقه اقدام کند. نفقه زن شامل هزینه تمام نیازهای زن در زندگی مشترک است. این هزینه شامل خوراک، پوشاک، هزینه‌های بهداشتی و درمانی و… است. خوب است بدانید که پرداخت آن هیچ ارتباطی با توان مالی مرد ندارد و مرد تحت هر شرایطی باید نسبت به پرداخت اقدام کند. حال به نظر شما اگر مرد به این وظیفه قانونی خود عمل نکند، قانون چه مجازاتی برای او در نظر گرفته است؟ اگر شما هم قصد کسب اطلاعات در این زمینه را دارید، حتما این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

نفقه چیست؟

در لغت به معنای هزینه و خرجی است. این هزینه شامل تمام مخارجی است که زن در طول زندگی مشترک دارد. در واقع در قانون مبلغ خاصی تعیین نشده است و این هزینه‌ها متناسب با شأن زن می‌باشد. بنابراین می‌توان گفت که میزان آن از فردی به فرد دیگر و از زمانی به زمان دیگر متفاوت است. چنانچه مرد مخارج زندگی زن را پرداخت نکند، زن می‌تواند از طریق قانون اقدام به شکایت از همسرش کند. خوب است بدانید که در ماده ۱۱۰۶ از قانون مدنی اشاره شده است که پرداخت نفقه زن بر عهده شوهر است. لازم به ذکر است که اگر زن از شوهر خود تمکین نکند، آنگاه مرد نیز وظیفه‌ای در قبال پرداخت خرجی به زن نخواهد داشت. بنابراین می‌توان گفت که چنانچه عقد دائمی باشد و زن تمکین کند و تمام وظایف زناشویی را به درستی انجام دهد، آنگاه شوهر مکلف به پرداخت نفقه است.

بیشتر بدانید: وکیل خوب در تهران

نحوه مطالبه نفقه زن

دانستیم که اگر مرد مخارج زندگی زن را پرداخت نکند، زن می‌تواند از طریق قانون نفقه خود را دریافت کند. به صورت کلی برای مطالبه نفقه می‌توان به دو صورت اقدام کرد:

۱) شکایت کیفری از مرد به جرم ترک انفاق: ترک انفاق به زن و فرزندان از جمله اعمالی است که جرم انگاری شده است و در قانون مجازات اسلامی برای آن مجازات در نظر گرفته شده است. چنانچه زن به دادسرای محل مراجعه کند و از همسر خود شکایت کند، آنگاه قانون مرد را مجازات کرده و به حبس محکوم می‌کند.

۲) الزام به پرداخت نفقه به شیوه حقوقی: در این روش زن بایستی دادخواست مطالبه نفقه را تنظیم کرده و به شورای حل اختلاف تحویل دهد. پس از رسیدگی به این دادخواست، چنانچه اظهار شده باشد که زن از شوهر خود تمکین کرده است، آنگاه حکم به پرداخت آن صادر می‌شود.

مراحل حقوقی مطالبه نفقه

نکات مهم در تهیه دادخواست مطالبه نفقه

همانطور که گفته شد چنانچه مرد از پرداخت مخارج زن امتناع کند، زن می‌تواند دادخواست مطالبه نفقه را تنظیم کرده و دعوی خود را به صورت حقوقی پیگیری کند. این دادخواست بایستی به همراه دلایل و مستندات به دفاتر خدمات قضایی تحویل داده شود. علاوه بر این باید بدانید که ارائه شناسنامه زوجین و سند ازدواج برای صدور قرار کارشناسی ضروری است. خوب است بدانید که مبلغ نفقه نیز بایستی توسط کارشناس مربوطه تعیین شود و سپس دفاتر خدمات قضایی این مبلغ خواسته شده را بررسی می‌کنند. چنانچه این مبلغ کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، پرونده به شورای حل اختلاف ارجاع داده می‌شود اما اگر این مبلغ بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، دادخواست مطالبه نفقه جهت رسیدگی به دادگاه خانواده ارسال می‌شود. نکته حائز اهمیت دیگری که در این حوزه وجود دارد این است که میزان آن برای تمام بانوان یکسان نیست. در واقع عواملی همچون میزان تحصیلات، درآمد شوهر، سطح زندگی، وضعیت مالی خانواده زن و… تاثیر گذارند و تعیین میزان نفقه توسط کارشناس صورت می‌گیرد.

بیشتر بدانید: شرط تنصیف دارایی مندرج در عقدنامه چیست

نفقه و رابطه آن با مهریه

همانطور که می‌دانید نفقه حق شرعی و قانونی زن است. در شرع و قانون اشاره شده است که مرد بایستی مهریه همسرش را در طول زندگی به وی پرداخت کند و در غیر این صورت مهریه به صورت تمام و کمال هنگام طلاق پرداخت می‌شود. در واقع به عنوان محبت از طرف مرد به زن تعبیر شده است و هیچ تداخل و تعارضی با نفقه ندارد. بنابراین پرداخت مخارج زن و پرداخت مهریه از وظایف مرد به حساب می‌آید و پرداخت یکی از آن‌ها مانع از پرداخت دیگری نمی‌شود.

پرداخت نفقه توسط مرد

چه زمانی نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد؟

لازم است بدانید که این حق در شرایط زیر به زن تعلق نمی‌گیرد:

۱) چنانچه زن با همسر خود در یک خانه زندگی نکند.

۲) اگر زن از همسر خود تمکین نکند، نفقه به او تعلق نمی‌گیرد. لازم است بدانید که تمکین به معنای انجام وظایف زناشویی و زندگی زیر یک سقف با همسر است.

۳) لازم به ذکر است که در عقد موقت نفقه به زن تعلق نمی‌گیرد و تنها مربوط به عقد دائم است.

۴) چنانچه مرد فوت کند، نفقه زن قطع نمی‌شود و باید از اموال مرد پرداخت شود.

۵) در طلاق بائن و همچنین فسخ نکاح میان زوجین، نفقه زن قطع می‌شود اما اگر طلاق به صورت رجعی باشد، توسط زن قابل مطالبه است.

وکیل مطالبه نفقه

همانطور که می‌دانید اقدامات و مسائل حقوقی نیازمند دانش و مهارت خاصی است. در واقع افرادی که در این زمینه سر رشته ندارند، نمی‌توانند به خوبی از حق خود دفاع کنند و به همین دلیل است که حقشان در دادگاه پایمال می‌شود. اگر شما هم قصد مطالبه نفقه در دادگاه را دارید، پیشنهاد می‌شود که قبل از هر گونه اقدامی با وکیل متخصص در این حوزه مشورت کنید. یک وکیل خوب و مجرب شما را در جریان کلیه امور حقوقی و قوانین مربوطه قرار می‌دهد و مناسب‌ترین راه تشکیل پرونده و طرح دعوی را به شما معرفی می‌کند. اگر می‌خواهید با وکلای متبحر و مجرب در ارتباط باشید، می‌توانید از طریق گروه وکلای دادور اقدام کنید. وکلای دادور بهترین و مجرب‌ترین وکلا را در زیر مجموعه خود قرار داده است و با توجه به حوزه تخصصی شما، وکلای متخصص را به شما معرفی می‌کند.

بیشتر بدانید: اجرت المثل ایام زوجیت چیست

تفاوت شکایت کیفری نفقه و مطالبه نفقه از طریق دادگاه حقوقی

ممکن است پرسیده شود چه فرقی بین اقدام کیفری و حقوقی در این خصوص وجود دارد؟ چه زمانی باید دادخواست حقوقی تقدیم دادگاه کرد و چه وقت باید شکایت کیفری نمود؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که پرداخت نکردن نفقه زن جرم است. یعنی قانونگذار برای آن مجازات تعیین کرده است. دقیقاً مانند تمام اعمال مجرمانه که قانونگذار مجرم را مجازات میکند. حال برای تنبیه نمودن شوهری که مخارج زندگی زن را پرداخت نمیکند میتوان شکایت کیفری مطرح نمود. در صورت تقدیم شکایت کیفری و اثبات آن در دادگاه برای شوهر بابت ترک انفاق ممکن است مجازات زندان در نظر گرفته شود. ولی این مجازات به معنای الزام او به پرداخت نفقه نیست. بدین معنی که پس از اتمام مدت حبس، مرد از زندان آزاد شده و الزامی به پرداخت نفقه گذشته ندارد. بنابراین شکایت ترک انفاق در دادگاه کیفری جنبه تنبیهی دارد.

ولی دادخواست حقوقیِ الزام به پرداخت نفقه، ملزم کردن متعهد به پرداخت کردن خرجی ایام گذشته است. یعنی در صورت محکومیت، اموال وی توقیف میشود و در صورتی که مبلغ موضوع محکومیت را پرداخت نماید دیگر هیچ تنبیهی در کار نیست. مضاف بر اینکه در دادگاه حقوقی کسی که محکوم به پرداخت میشود، لزوماً به زندان نمیرود و حتی اگر به علت عدم پرداخت جلب شود، به محض پرداخت آن آزاد میشود. در حالیکه محکومیت کیفری چنین نیست و ممکن است در صورت پرداخت نفقه ایام گذشته نیز، شوهر به زندان برود.

طلاق به دلیل پرداخت نکردن نفقه

پرداخت نکردن خرجی برای مرد آثار حقوقی به بار می آورد. یکی از آثاری که ممکن است مرد با آن مواجه شود ایجاد حق طلاق برای زن است. بموجب ماده ۱۱۲۹ از قانون مدنی امتناع شوهر از پرداخت نفقه به نحوی که الزام او ممکن نباشد، زن میتواند برای طلاق به دلیل عدم پرداخت نفقه به دادگاه مراجعه کند. بنابراین درست است که حق طلاق با مرد است ولی به موجب قانون استنکاف مرد از پرداخت خرجی، از موجبات حق طلاق برای زن میباشد. نکته جالب توجه این است که تفاوتی بین عاجز بودن شوهر از پرداخت خرجی و توانایی او برای پرداخت آن وجود ندارد. بدین معنی که مرد چه اموالی داشته باشد و پرداخت نکند و چه به دلیل فقر توان پرداخت نداشته باشد، باز هم توفیری در حکم قانونگذار ندارد. لذا در هر صورت حق طلاق برای زن ایجاد میشود.

نفقه در طلاق توافقی

یکی از مواردی که در هنگام طلاق توافقی، زن و شوهر باید بر سر آن توافق کنند، نفقه است. یعنی دو طرف هیچ تعارضی در خصوص پرداخت کردن یا پرداخت نکردن آن نداشته باشند. در اغلب موارد یکی از بندهایی که در توافقاتی که در توافقنامه طلاق توافقی می آورند، این جمله است: “زوجه ادعایی نسبت به نفقه ایام گذشته ندارد.” بنابراین حتی اگر ادعایی وجود داشته باشد باید این موضوع بین طرفین حل و فصل شود. یعنی به نحوی یا توسط زن بخشیده شود و یا ترتیب پرداخت آن توسط مرد داده شود.

سوالات متداول

پرداخت نفقه در چه صورت شامل زن نمی‌شود؟

زن در برخی از شرایط مشمول دریافت نفقه نمی‌شود. در واقع اگر زن از همسر خود تمکین نکند و به وظایف زناشویی خود عمل نکند، آنگاه این حق شامل حال او نمی‌شود. همچنین پس از طلاق کامل نیز دیگر مخارج زندگی زن به عهده مرد نیست.

آیا می‌توان از طریق قانون اقدام به دریافت نفقه کرد؟

بله. تأمین نیازهای زندگی زن یکی از وظایف شرعی و قانونی مرد در مقابل زن است و عدم پرداخت آن، در قانون جرم انگاری شده است. با توجه به این موضوع چنانچه مرد از پرداخت نفقه امتناع کند، آنگاه زن حق شکایت از همسر خود را دارد.

برای دریافت مشاوره حقوقی درباره مطالبه نفقه از کجا اقدام کنیم؟

دریافت مشاوره حقوقی از وکیلی مجرب در این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر شما هم قصد دریافت مشاوره حقوقی را دارید، می‌توانید از وکلای مجرب گروه وکلای دادور کمک بگیرید. وکلای دادور به راحتی می‌توانند در گرفتن نفقه از همسرتان به شما کمک کنند.