بر اساس قانون، هر شخص بدهکاری اگر بتواند عدم توانایی مالی خود را برای پرداخت یکجای بدهی خود به دادگاه اثبات کند، دادگاه با توجه به توانایی او، بدهی وی را تقسیط می کند. در مورد مهریه نیز چنین است و به آن تقسیط مهریه یا اعسار از پرداخت مهریه گفته می شود.
فرض کنید سارا و امیر که زن و شوهر هستند به اختلاف خورده اند. مهریه سارا ۱۰۰ عدد سکه تمام بهار آزادی است که از طریق اجرای ثبت اقدام نموده است. حساب های بانکی امیر توقیف شده است ولی از آنجایی که مبلغ چندانی در حسابهای بانکی وی نبوده است و همچنین هیچ مالی به نام امیر نبوده، سارا جهت ادامه کار به دادگاه مراجعه نموده و مطالبه مهریه کرده است. حال امیر می خواهد تقاضای قسط بندی مهریه را از دادگاه بکند.
رای وحدت رویه ۷۲۲ و رسیدگی به اعسار
در اینجا به موجب رای وحدت رویه شماره ۷۲۲ دیوان عالی کشور، امیر می تواند دادخواست اعسار خود را بعد از تقدیم دادخواستِ سارا ثبت کند که هر دو با هم رسیدگی شود. همچنین می تواند صبر کند حکم محکومیت صادر و قطعی شود و سپس تقاضای اعسار و تقسیط را به دادگاه صادر کننده رای تقدیم نماید.
دادخواست اعسار و مدارک و مراحل آن
مدارک لازم
- استشهادیه شهود: دو نفر شاهد باید تأیید کنند که از دارایی ها و درامد مرد خبر دارند. همچنین اطلاع دارند که وی امکان پرداخت مبلغ محکومیت را ندارد.
- لیست اموال: متقاضی باید طبق یک فرمی که از دفتر خدمات قضایی می تواند تهیه کند، لیست تمامی شماره حساب های بانکی و موجودی آنها و همچنین میزان دارایی و درامد و اموال منقول و غیر منقول خود را به دادگاه اعلام می نماید.
- سایر مدارک: شامل حکم محکومیت و مدارک هویتی و فرم دادخواست است که در دفتر خدمات قضایی باید تکمیل و ارسال شود.
سایر مراحل
مرد پس از تهیه مدارک، باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه و نسبت به ثبت دادخواست اعسار خود اقدام نماید. دفتر مزبور پس از ثبت، پرونده را به همان شعبه ای که حکم مهریه را صادر کرده ارسال می نماید. بعد از آن دادگاه وقت رسیدگی تعیین و طرفین را دعوت می کند. در روز جلسه همان شهودی که فرم استشهادیه را امضا کرده اند باید حاضر باشند.
شرایط دریافت مهریه در طلاق توافقی
می‌دانید که مهریه یکی از حقوق زن در ازدواج است و هر زمان که بخواهد میتواند نسبت به مطالبه آن اقدام کند. در طلاق توافقی نیز چنانچه زن مهر خود را درخواست کند، مرد بایستی نسبت به پرداخت آن اقدام کند. برخی از موارد ممکن است زن مهر خود را ببخشد و یا بخشی از آن را دریافت کند. در این شرایط رای دادگاه نیز متناسب با توافق زن و مرد است. خوب است بدانید که اگر مرد از لحاظ مالی شرایط پرداخت مهر زن را به صورت کامل نداشته باشد، زوجین میتوانند برای پرداخت قسطی، موعدی را توافق کنند و اینگونه قرار بگذارند که به عنوان مثال ماهانه مبلغ مشخصی بابت مهریه به زن پرداخت شود.
شرایط تقسیط مهریه در طلاق توافقی
خوب است بدانید که در طلاق توافقی معمولا زوجین درباره موضوعات مختلفی توافق می‌کنند و نتیجه توافق خود را به دادگاه اعلام خواهند کرد. نکات مهم در تقسیط مهریه در طلاق توافقی از قرار ذیل است:
۱) چنانچه مهریه بیش از ۱۱۰ سکه باشد، تنها به ازای ۱۱۰ سکه و یا معادل ریالی آن تقاضای جلب امکان پذیر است. بنابراین به عنوان مثال مهریه خانم ۱۵۰ عدد سکه بهار آزادی است و مقرر گردیده است که ۱۰۰ سکه هنگام طلاق و ۵۰ سکه بعد از طلاق هر ماه یک سکه به زن پرداخت شود. بر اساس آنچه که گفتیم در صورتی که مرد ۱۰ سکه دیگر پرداخت کند مجموع پرداختی های وی به ۱۱۰ سکه میرسد و در صورتی که زن بخواهد مازاد بر آن را مطالبه کند صرفاً میتواند اموالی از شوهر سابق خود برای توقیف معرفی نماید. در غیر این صورت صدور برگ جلب برای مرد امکان پذیر نیست.
۲) چنانچه زن و مرد پیش از صدور حکم دادگاه در این باره توافق کرده باشند، پس از صدور حکم دادگاه امکان تغییر در رای دادگاه وجود نخواهد داشت. ولی زوجین میتوانند با مراجعه به دفترخانه اسناد رسمی توافق جدیدی را در نحوه پرداخت مهریه انجام دهند.
۳) اگر زوج خودش درخواست طلاق داده باشد اما شرایط پرداخت مهریه را نداشته باشد، بایستی درخواست اعسار بدهد. معسر به کسی گفته می‌شود که به دلیل نداشتن مالی به جز مستثنیات دین و دارایی، شرایط پرداخت مهر زن را ندارد و پس از دریافت حکم پرداخت تا ۳۰ روز مهلت دارد که دادخواست اعسار را به دادگاه ارائه دهد.
بیشتر بدانید: مراحل طلاق توافقی با وکیل و بدون وکیل
مهریه قسطی در طلاق توافقی چگونه پرداخت می‌شود؟
استطاعت مالی مرد هیچ ارتباطی به پرداخت یا عدم پرداخت کل مهریه در طلاق توافقی ندارد. با این توضیح که با فرض اینکه مرد توان مالی کافی برای پرداخت کل مهر را داشته باشد ولی طرفین توافق کنند که زن کل مهریه را در قبال طلاق ببخشد، این موضوع باز هم قانونی است و پس از بخشش مهریه مرد دیگر هیچ دین و بدهکاری بابت مهر نخواهد داشت.
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که اگر دادخواست طلاق از سوی مرد باشد، رویه دادگاه سختگیرانه خواهد بود و در اغلب موارد دادخواست اعسار مرد پذیرفته نمی‌شود و یا اقساط سنگین‌تری برای وی در نظر گرفته می‌شود. همچنین اقساط و پیش قسط بایستی به صورت منظم و در موعد خود پرداخت شوند. در غیر این صورت امکان صدور حکم جلب مرد وجود دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با وکیل طلاق توافقی گروه وکلای دادور تماس بگیرید.
پیش قسط مهریه قسطی در طلاق توافقی و نحوه پرداخت آن
همچنان که در بالا گفته شد تعیین پیش قسط و تعیین اقساط مهریه در طلاق توافقی کاملاً بر پایه تفاهم زن و مرد است. یعنی فقط زوجین هستند که میزان قابل پرداخت مهر و نحوه پرداخت اقساط آن را تعیین می نمایند. بیایید یک مثالی بزنیم: مریم و نادر تصمیم می گیرند که به صورت توافقی از هم جدا شوند. مهریه مریم ۱۰۰ عدد سکه تمام بهار آزادی است. هر دو طرف اینگونه توافق می نمایند که ۵۰ عدد از مهر پرداخت و ۵۰ عدد باقیمانده بخشیده شود. همچنین اینگونه قرار میگذارند که قبل از اجرای صیغه طلاق، ۱۰ عدد از ۵۰ عدد سکه پرداخت شود. سپس ۱۰ عدد دیگر سه ماه بعد از اجرای صیغه طلاق پرداخت گردد و الباقی مبالغ مورد توافق هر ماه یک عدد سکه تمام بهار آزادی به مدت ۳۰ ماه پرداخت شود. حال بیایید فرض کنیم که نادر قبل از اجرای صیغه طلاق، ۱۰ عدد سکه را پرداخت میکند و ۱۰ سکه دوم را پرداخت نمیکند. در این شرایط مریم میتواند با مراجعه به دادگاهی که رای طلاق را صادر نموده است نادر را به پرداخت اقساط عقب افتاده الزام نماید. دادگاه نسبت به صدور اجراییه جهت توقیف اموال نادر اقدام میکند.
بیشتر بدانید: برای مطالبه مهریه به کدام دادگاه مراجعه کنیم؟
آیا امکان اعتراض به قسط بندی وجود دارد؟
لازم است بدانید که امکان اعتراض به تقسیط مهریه در طلاق یک طرفه وجود دارد. بنابراین زمانی که زوجین هیچ توافقی برای طلاق انجام نداده اند و دادگاه پس از درخواست اعسار توسط مرد اقدام به صدور حکم اعسار نموده است، هر یک از طرفین میتوانند نسبت به این حکم اعتراض کنند. اعتراض به حکم قسط بندی مهریه توسط زن یا مرد بدین صورت است که اگر مرد میخواهد به دادگاه تجدیدنظر اعلام نماید که توان پرداخت اقساط تعیین شده را ندارد، میبایست دلایلی ارائه دهد که حاکی از درآمد ناکافی و یا اموال ناکافی برای تأمین اقساط است. در صورتی که زن میخواهد به تقسیط مهر توسط دادگاه اعتراض کند، باید دلایلی ارائه کند که حکایت از ملائت و دارا بودن مرد دارد. به عنوان مثال فتوکپی سند ملک و سند خودرو و یا پرینت بانکی که حاوی موجودی حساب است میتواند از این دست مدارک باشد.
امکان اعتراض به تقسیط مهریه در طلاق توافقی وجود ندارد
با توجه به اینکه نحوه پرداخت مهر در طلاق توافقی کاملاً با توافق زن و مرد صورت میگیرد، بنابراین در این شرایط اعتراض کردن معنایی ندارد. توضیح اینکه اگر بنا به هر دلیلی طرفین به شرایط موجود اعتراضی دارند در ابتدا میتوانستند چنین توافقی را به عمل نیاورند. اما موضوعی که ممکن است ذهن برخی را به خود مشغول کند این است که شاید در گذر زمان توانایی مالی افراد دستخوش تغییر شود. به عنوان مثال پس از گذشت یکی دو سال، شخصی ورشکسته شود و بر مبنای توانایی مالی گذشته اش تعهدی نموده است که در حال حاضر امکان عمل به آن را ندارد. در این حالت رویه قضایی واحدی وجود ندارد. چرا که از طرفی پذیرش توافق و امضای آن نشانگر غیر قابل اعتراض بودن آن توافق است. ولی از طرفی تغییر و تحول در وضعیت مالی نیز موضوع مهمی است که برخی از قضات به آن توجه دارند. لذا در شرایط یاد شده نمیتوان حکم واحدی صادر نمود و مورد به مورد ممکن است متفاوت باشد. همچنین در مطلبی ما به طلاق توافقی و مهریه پرداخته ایم که میتوانید توسط لینک مربوطه به آن مراجعه کنید.
سوالات متداول
آیا امکان تقسیط مهریه در صورتی که مرد دادخواست طلاق دهد، وجود دارد؟
بله همانطور که گفته شد این امکان وجود دارد اما باید بدانید که اگر این دادخواست از سوی مرد باشد، آنگاه دادگاه در پذیرش دادخواست اعسار مرد، سختگیرانه‌تر عمل خواهد کرد. در برخی از موارد نیز ممکن است دادخواست اعسار مرد پذیرفته نشود و در نتیجه مهر زن بایستی به صورت کامل پرداخت شود.
آیا زن میتواند در طلاق توافقی مهر خود را ببخشد؟
بله همانطور که گفته شد معمولا زن و مرد برای مسائلی همچون حضانت فرزندان و مهریه پیش از مراجعه به دادگاه، تصمیم گیری می‌کنند. دادگاه نیز توافق زوجین را در اولویت قرار می‌دهد و با توجه به توافق آنها حکم را صادر میکند.
آیا پس از توافق بر تقسیط مهریه در طلاق توافقی امکان تغییر آن وجود دارد؟
بعد از صدور رای دادگاه امکان تغییر حکم دادگاه وجود ندارد. ولی طرفین میتوانند با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی توافقات جدیدی را در نحوه پرداخت مهر انجام دهند.
ایاغیر از آنچه در طلاق توافقی بین زوجین توافق شده زن ادعای دیگری میتواند بکند زوج هم به توافق خود عم کرده باشد
با سلام
ملاک همان است که در توافقات و در رای دادگاه آمده است. در صورتی که هر یک از طرفین ادعای بیشتری را مطرح کند می تواند نسبت به اجرای صیغه طلاق اقدام نکند و یا اینکه به آن چیزی که در توافقات قید شده اکتفا کند